Ngày 2/9/1945, tại quảng trường Ba Đình - Hà Nội,

Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Nhân cách Hồ Chí Minh là nhân cách của một vĩ nhân không chỉ ở tầm dân tộc, mà ở tầm thời đại, tầm nhân loại. Chính vì thế, Người đã được thế giới tôn vinh là danh nhân văn hóa. Trong thế giới biến động như hiện nay thì nhân cách trong sáng, thanh cao của Hồ Chí Minh lại càng cao vời vợi.

Những năm 20 của thế kỷ XX (1925 - 1927) khi mở lớp tập huấn cho cán bộ đầu tiên - những hạt giống cách mạng, Nguyễn Ái Quốc đã mở đầu bằng bài nói về Tư cách một người cách mệnh. Và cả sau này, khi Đảng ta trở thành Đảng cầm quyền, thì với Người, chủ đề nổi bật trong giáo dục, rèn luyện cán bộ Đảng, chính quyền, đoàn thể, quân đội vẫn là vấn đề đạo đức cách mạng. Người đã ân cần nghiêm khắc nhắc nhở "Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân".

Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến việc thiết lập một nền công vụ mạnh mẽ, sáng suốt của nhân dân, hoạt động vì nhân dân và chịu sự kiểm soát, bãi miễn của nhân dân; một nền công vụ hiện đại, dân chủ, có hiệu lực từ Trung ương đến cơ sở. Để xây dựng được nền công vụ đó, đội ngũ cán bộ, công chức cần có những chuẩn mực đạo đức công vụ. Người coi đạo đức là “nền tảng”, là “cái gốc” của người cán bộ. Người nói: Cũng như sông có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân.

Hồ Chí Minh đã chỉ ra rất sớm nguy cơ thoái hóa của người cán bộ, đảng viên khi ở vào vị trí quyền lực. Người thường xuyên nhấn mạnh: Cái tạo nên sức mạnh của Đảng là ở nơi mỗi cán bộ đảng viên biết thực hiện lời nói đi đôi với việc làm, tự mình nêu gương trước từ việc lớn đến việc nhỏ, lúc gian khổ khó khăn cũng như khi thành đạt. Bác nói: "…Mình phải làm gương cho đồng bào, phải siêng năng, hăng hái. Tôi lấy thí dụ như trong việc cứu nạn đói, mình bảo người ta 10 ngày nhịn ăn một bữa mà chính đến ngày nhịn, mình lại cứ chén tì tì thì nghe sao được. Đáng lý dân nhịn một bữa mình nhịn hai bữa mới phải. Về việc khuyến nông cũng vậy, bảo người ta đào đất trồng ngô, trồng khoai mà lúc người ta làm mình lại ngủ thì sao được?".

Những ai đang dầm mình trong đam mê quyền lực, tham nhũng, đặc quyền, đặc lợi, bỏ rơi lý tưởng cách mạng hoặc lý tưởng chỉ còn trên đầu lưỡi, che đậy cho tham vọng thấp hèn, tội lỗi hãy nhớ lại cuộc sống của Bác, lời dạy của Bác về tư cách đạo đức của người cách mạng để suy ngẫm, soi xét mình, tăng thêm nghị lực cho cái thiện chiến thắng cái ác trong mỗi con người.

Với kết quả nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, Ðại hội IX của Ðảng đã nói rõ hơn những nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh để định hướng cho toàn Ðảng, toàn dân học tập và vận dụng thực hiện trong giai đoạn mới.

Trong những năm đầu thế kỷ 21, đất nước ta có cơ hội lớn và cả thách thức không nhỏ. Tình hình thế giới đang diễn biến phức tạp, nhanh chóng, khó lường. Ðể thực hiện thắng lợi nhiệm vụ cách mạng Việt Nam trong thời kỳ phát triển mới, cần thấm nhuần sâu sắc, vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh để giải quyết những vấn đề nóng bỏng mà thực tiễn đang đặt ra; nghiên cứu, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh phải trở thành một nhiệm vụ mấu chốt của công tác tư tưởng của Ðảng, cần được toàn Ðảng thực hiện chặt chẽ, có chất lượng và hiệu quả.

Với tinh thần và ý nghĩa đó, từ Bộ chính trị đến Tỉnh ủy đã ban hành các văn bản triển khai cuộc vận động đó là: Chỉ thị số 03-CT/TW, ngày 14-5-2011 của Bộ Chính trị khóa XI “Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Hướng dẫn số 25-HD/BTGTW, ngày 25/11/2011 của Ban tuyên giáo Trung ương về bổ sung và tổ chức thực hiện chuẩn mực đạo đức theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay; Công văn số 09-CVPGV ngày 28/6/2012 của Bộ phận giúp việc Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh tỉnh ủy Kon Tum về việc thống nhất thực hiện một số nội dung theo hướng dẫn số 25-HD/BTGTW.

Đặc biệt chú trọng việc thực hiện lời dạy của Người về xây dựng một nền đạo đức công vụ tiên tiến, hiện đại, để việc học tập và làm theo Bác ngày càng lan tỏa sâu rộng, có hiệu quả thiết thực, trong những năm tới, Đảng bộ cơ sở Chi cục Kiểm lâm Kon Tum ban hành Nghị Quyết số 22-NQ/ĐUKL ngày 10/5/2013 về tổ chức cuộc thi tìm hiểu Tư tưởng tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về đạo đức công vụ trong công chức, người lao động thuộc Chi Cục Kiểm lâm Kon Tum.  Nhận thức sâu sắc ý nghĩa, tầm quan trọng của việc học và làm theo Bác, bản thân tôi nhiệt tình tham gia cuộc thi với tình thần, nhiệt huyết cao nhất. Tôi xin trình bày nội dung bài thi theo 04 phần:  Khái niệm công vụ và đạo đức công vụ; Nội dung chủ đạo của Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức công vụ; Kể chuyện về Chủ tịch Hồ Chí Minh gắn với đạo đức công vụ; Suy nghĩ, liên hệ bản thân qua quá trình tìm hiểu và vận dụng trong thực tế công tác hiện nay.

1. Khái niệm công vụ và đạo đức công vụ

Công vụ là một hoạt động do công chức nhân danh nhà nước thực hiện theo quy định của pháp luật và được pháp luật bảo vệ nhằm phục vụ lợi ích của nhân dân và xã hội.

Đạo đức công vụ là những tiêu chuẩn, nguyên tắc được xã hội thừa nhận, quy định hành vi, quan hệ của con người đối với nhau và đối với xã hội. Theo đó, có thể nói, đạo đức công vụ là những giá trị đạo đức và chuẩn mực pháp lý được áp dụng cho những đối tượng cụ thể - đó là cán bộ, công chức hoạt động trong lĩnh vực công vụ. Người công chức có đạo đức công vụ là thể hiện lương tâm và trách nhiệm của mình vì lợi ích chung và lợi ích của người khác, ý thức rõ về cái cần phải làm và mong muốn được làm vì những lợi ích đó.

2. Nội dung chủ đạo của Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức công vụ

Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, đạo đức công vụ được thể hiện trong những nguyên tắc đạo đức, chuẩn mực cơ bản sau: Một là, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; Hai là, phải có tinh thần trách nhiệm cao với công việc; Ba là, chấp hành nghiêm kỷ luật và có tinh thần sáng tạo trong thi hành công vụ; Bốn là, có ý chí cầu tiến bộ, luôn luôn phấn đấu trong công việc; Năm là, có tinh thần thân ái, hợp tác với đồng nghiệp trong thực hiện công việc.

Một là, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, để phụng sự đoàn thể, giai cấp, nhân dân và tổ quốc ngày càng tốt hơn thì mọi người phải cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Người nói : “anh em viên chức bây giờ cần có bốn đức tính là cần, kiệm, liêm, chính” và nhấn mạnh: “những trong các công sở đều có nhiều hoặc ít quyền hành. Nếu không giữ đúng, cần, kiệm, liêm, chính, thì dễ trở nên hủ bại, biến thành sâu mọt của nhân dân”. Người cán bộ, công chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước tức là từ sự đóng góp của nhân dân. Nhân dân trả công cho cán bộ để phục vụ họ thì cán bộ phải cố gắng làm để phục vụ ngày càng tốt hơn cho nhân dân, đúng như Bác dặn: “Cơm chúng ta ăn, áo chúng ta mặc, vật liệu chúng ta dùng, đều do mồ hôi, nước mắt của nhân dân mà ra. Vì vậy chúng ta phải đền bù xứng đáng cho nhân dân. Muốn làm như vậy, chúng ta phải thực hiện cần, kiệm, liêm, chính”.

Theo Người, sở dĩ có nạn tham ô lãng phí là do bệnh quan liêu. Vì mắc bệnh quan liêu thành thử có mắt mà không thấy suốt, có tai mà không nghe thấu, có chế độ mà không giữ đúng, có kỷ luật mà không nắm vững. Kết quả là những người xấu, những cán bộ kém tha hồ mà tham ô, lãng phí. Tham ô, lãng phí và bệnh quan liêu đi liền với nhau, trong đó quan liêu tạo điều kiện cho tham ô, lãng phí nảy nở và phát triển. Vì vậy, phải chống quan liêu, phải đặt lợi ích dân chúng lên trên hết, phải gần gũi dân, hiểu biết dân, học hỏi dân, phải thực hành phê bình và tự phê bình, phải làm kiểu mẫu: cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, trong khi “chiến sĩ thì hy sinh xương máu, đồng bào thì hy sinh mồ hôi nước mắt để đóng góp. Mà những kẻ tham ô, lãng phí và quan liêu thì phá hoại tinh thần, phí phạm sức lực, tiêu hao của cải của Chính phủ và của nhân dân. Tội lỗi ấy cũng nặng như tội lỗi Việt gian, mật thám”. Chống lại kẻ địch này “ giặc nội xâm ” còn khó khăn, phức tạp, quyết liệt hơn so với đánh giặc ngoại xâm.

Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư có mối quan hệ biện chứng, gắn bó mật thiết với nhau. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Cần và kiệm, phải đi đôi với nhau, như hai chân của con người. Cần mà không kiệm,“thì làm chừng nào xào chừng ấy”.  Kiệm mà không Cần thì không tăng thêm, không phát triển được”. “Chữ liêm phải đi đôi với chữ kiệm. Cũng như chữ kiệm phải đi đôi với chữ cần. Có kiệm mới có liêm được. Vì xa xỉ mà sinh tham lam”. “Cần, kiệm, liêm, là gốc rễ của chính. Như một cây cần có gốc rễ, lại cần có cành, lá, hoa, quả mới hoàn toàn. Một người có cần, kiệm, liêm, nhưng còn phải chính mới là người hoàn toàn”. Bác nhấn mạnh: Cần, kiệm, liêm, chính là vô cùng quan trọng và cần thiết, là nền tảng của đời sống mới, là cái cần để làm việc, làm người, làm cán bộ, phụng sự đoàn thể, giai cấp, nhân dân, Tổ quốc và nhân loại. Theo Người: Một dân tộc biết cần, kiệm, liêm, chính “là một dân tộc giàu về vật chất, mạnh về tinh thần, là một dân tộc văn minh tiến bộ”.

Hai là, phải có tinh thần trách nhiệm cao với công việc

Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu: “Bất kỳ ai, ở địa vị nào, làm công tác gì, gặp hoàn cảnh nào, đều phải có tinh thần trách nhiệm”. Người giải thích: “Tinh thần trách nhiệm là gì?  Là khi Đảng, Chính phủ hoặc cấp trên giao cho ta việc gì, bất kỳ to hay nhỏ, khó hay dễ, ta cũng phải đưa cả tinh thần, lực lượng ra làm cho đến nơi đến chốn, vượt mọi khó khăn, làm cho thành công. Làm một cách cẩu thả, làm cho có chuyện, dễ làm khó bỏ, đánh trống bỏ dùi, gặp sao làm vậy là không có tinh thần trách nhiệm”.

Là cán bộ không nên suy bì xem công việc của mình có quan trọng hay không. Công việc nào cũng cần thiết đối với cách mạng. Vấn đề là ở chỗ khi đã làm việc gì dù gặp khó khăn, trở ngại cũng phải quyết tâm hoàn thành tốt. Vì vậy, Người luôn nhắc nhở: “Đã phụ trách việc gì thì quyết làm cho kỳ được, cho đến nơi đến chốn, không sợ khó nhọc, không sợ nguy hiểm”.

Ba là, chấp hành nghiêm kỷ luật và có tinh thần sáng tạo trong thi hành công vụ

Mỗi người phải chấp hành nghiêm những quy định của cơ quan, của tổ chức. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, trước mặt quần chúng, không phải ta cứ viết lên trán hai chữ “cộng sản” là ta được họ yêu mến. Mỗi cán bộ, công chức, viên chức khi thi hành công vụ cần phải gương mẫu về đạo đức, tự giác tuân thủ kỷ luật của cơ quan, giữ vững nền nếp công tác, tránh được những cám dỗ. Tinh thần sáng tạo trong công việc cũng là một chuẩn mực đạo đức mà người cán bộ phải phát huy. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, cán bộ phụ trách phải theo đường lối chung nhưng cũng phải suy nghĩ tìm tòi, có những sáng kiến riêng của mình, theo tinh thần “tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách”, như thế công việc mới “chạy” được.

Bốn là, có ý chí cầu tiến bộ, luôn luôn phấn đấu trong công việc

Theo Người, “Xã hội ngày càng tiến, công tác của ta cũng ngày càng tiến. Vì vậy, năng lực của ta, sáng kiến của ta, tiến bộ của ta cũng phải luôn phát triển, tiến lên không ngừng. Không tiến, tức là thoái”. Tinh thần cầu tiến bộ, học tập không ngừng là một yêu cầu cao đối với mỗi cán bộ, công chức.  Người nói: “Mỗi một đồng chí ta phải có thái độ khiêm tốn, càng cựu, càng giỏi, càng phải khiêm tốn, phải có lòng cầu tiến bộ, phải nhớ lấy câu nói của ông thầy chúng ta. Tự mãn, tự túc là co mình lại, không cho mình tiến bộ thêm”.

Năm là, có tinh thần thân ái, hợp tác với đồng nghiệp trong thực hiện công việc

Bác chỉ rõ: “Đối với đồng chí mình phải thế nào? Thân ái với nhau, nhưng không che đậy những điều dở. Học cái hay sửa chữa cái dở. Không nên tranh giành ảnh hưởng của nhau. Không nên ghen ghét đố kỵ và khinh kẻ không bằng mình. Bỏ lối hiếu danh, hiếu vị”. Nếu trong một tập thể mà các thành viên có thành kiến với nhau, dè dặt, đối phó với nhau, kèn cựa lẫn nhau thì “nó làm cho trống đánh xuôi kèn thổi ngược, nó làm cho công tác bị tê liệt, hư hỏng”. Tuy nhiên, thân ái, hợp tác ở đây không phải là bao che khuyết điểm cho đồng nghiệp mà để giúp đỡ nhau cùng tiến bộ và kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn những hành vi vi phạm kỷ luật trong thi hành công vụ và trong cuộc sống.

Người căn dặn chúng ta: “Mỗi con người đều có thiện và ác ở trong lòng ta, phải biết làm cho phần tốt ở trong mỗi con người nảy nở như hoa mùa xuân và phần xấu bị mất dần đi, đó là thái độ của người cách mạng. Đối với những người có thói hư tật xấu, từ hạng người phản lại Tổ quốc và nhân dân, ta cũng phải giúp họ tiến bộ bằng cách làm cho cái phần thiện trong con người nảy nở để đẩy lùi phần ác, chứ không phải đập cho tơi bời”. Trong Di chúc, Người căn dặn: “Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau”, nhắc nhở mỗi cán bộ, đảng viên phải “Trung với nước, hiếu với dân”, “luôn yêu thương con người”. Đó chính là phẩm chất đạo đức cộng sản của người cán bộ chân chính. 

Những chuẩn mực đạo đức công vụ này có sự quan hệ, tác động lẫn nhau trong một hệ thống chuẩn mực thống nhất. Mỗi cán bộ, công chức, viên chức phải tích cực tu dưỡng, rèn luyện theo các chuẩn mực đạo đức công vụ, chắc chắn chúng ta sẽ có một đội ngũ cán bộ “vừa hồng vừa chuyên” theo lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

 3. Kể chuyện về chủ tịch Hồ Chí Minh gắn với đạo đức công vụ   

Như chúng ta đã biết, Chủ tịch Hồ Chí Minh cả cuộc đời lo việc nước, việc dân. Người sống rất gương mẫu, là tấm gương sáng về lối sống giản dị, tiết kiệm. Địa vị càng cao, Người càng giản dị, trong sạch hơn, suốt đời “không xa xỉ, không hoang phí, không bừa bãi, không phô trương, hình thức”.            

Cuộc đời Hồ Chí Minh là tấm gương ngời sáng về đức cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, là mẫu mực về đời sống trong sáng, nếp sống giản dị, khiêm tốn phi thường. Cuộc đời Người từ một phụ bếp trên tàu, một thợ ảnh đến khi trở thành Chủ tịch nước vẫn luôn là những tháng ngày thanh bạch, tiết kiệm, giản dị và tao nhã. Ngôi nhà sàn của Người có một cái giường, một cái bàn, một cái ghế, một giá sách một tủ quần áo với hai bộ ka ki, một đôi dép lốp, một máy thu thanh, một chiếc đồng hồ để bàn. Đó là tất cả tài sản của một vị nguyên thủ quốc gia. Thật giản dị! Từ đôi dép cao su của những năm toàn quốc kháng chiến cho đến cả chiếc ô tô khi là một Chủ tịch nước.

Ngay từ thuở còn thơ tôi đã được nghe những lời ru ngọt ngào của mẹ:

“Tháp Mười đẹp nhất bông sen,

Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ”

Vâng! Chủ tịch Hồ Chí Minh, một con người Việt Nam đẹp nhất. Người đã đi xa “Phòng lặng rèm buông tắt ánh đèn” nhưng cuộc đời, sự nghiệp và tấm gương đạo đức của Người đã trở thành bất tử. Người là kết tinh và toả sáng những gì ưu tú nhất, tốt đẹp nhất của trí tuệ và đạo đức Việt Nam. Phẩm chất và đạo đức của Người mãi mãi là tấm gương sáng ngời cho dân tộc Việt Nam noi theo.

Ở Chủ tịch Hồ Chí Minh lời nói luôn đi đôi với hành động, điều đó đã trở thành một nguyên tắc sống. Người không chỉ là nhà giáo dục đạo đức mà còn là biểu tượng cao đẹp của đạo đức. Gần nửa cuộc đời bôn ba tìm đường cứu nước, chịu bao đắng cay gian khổ Người vẫn một lòng tận trung với nước, tận hiếu với dân, sống giản dị, thanh bạch, gần gũi yêu thương con người. Cuộc đời của Người, tấm lòng của Người với quê hương đất nước là câu chuyện sinh động nhất về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

Trong vô vàn những mẩu chuyện về Người, tôi thực sự tâm đắc và thấm thía trước bài học đạo đức lớn về tấm lòng trung hiếu, nhân nghĩa của Người qua một số câu chuyện sau đây:

Câu chuyện thứ nhất: Chuyện nước nóng, nước nguội

Buổi đầu kháng chiến chống Pháp, có một đồng chí cán bộ trung đoàn thường hay quát mắng, đôi khi còn bợp tai chiến sỹ. Đồng chí này đã từng làm giao thông, bảo vệ Bác đi ra nước ngoài trước Cách mạng Tháng Tám.

Được tin nhân dân “dư luận” về đồng chí này, một hôm, Bác cho gọi lên Việt Bắc. Bác dặn trạm đón tiếp khu ATK, dù có đến sớm, cũng giữa trưa mới cho đồng chí ấy vào gặp Bác.

Trời mùa hè, nắng chang chang, đi bộ đúng ngọ “đồng chí Trung đoàn” vã cả mồ hôi, người như bốc lửa. Đến nơi, Bác đã chờ sẵn. Trên bàn đã đặt hai cốc nước, một cốc nước sôi có ý chừng vừa như mới rót, bốc hơi nghi ngút, còn cốc kia là nước lạnh. Sau khi chào hỏi xong, Bác chỉ vào cốc nước nóng nói:

- Chú uống đi.

 Đồng chí cán bộ kêu lên:

- Trời! Nắng thế này mà Bác lại cho nước nóng làm sao cháu uống được.

Bác mỉm cười:

- À ra thế. Thế chú thích uống nước nguội, mát không?

- Dạ có ạ.

Bác nghiêm nét mặt nói:

- Nước nóng, cả chú và tôi đều không uống được. Khi chú nóng, cả chiến sĩ của chú và cả tôi cũng không tiếp thu được. Hoà nhã, điềm đạm cũng như cốc nước nguội dễ uống, dễ tiếp thu hơn.

Hiểu ý Bác giáo dục, đồng chí cán bộ nhận lỗi, hứa sẽ sửa chữa…

          Qua câu chuyện chúng ta đều thấy rằng cách ứng xử của Bác hết sức khôn khéo để lại cho anh lính một bài học sâu sắc. Ở đây Bác muốn nói với anh lính rằng: “ Khi mình nóng nảy thì mình có chỉ đạo gì thì chiến sĩ cũng không tiếp thu được; khi giận giữ rất dễ mất kiểm soát bản thân mình, khi giận lên anh có thể làm nhiều việc mà không lường hết hậu quả của nó, dễ  dàng đưa ra một số quyết định không mấy sáng suốt, hoặc nói ra những điều không nên… chỉ để thỏa mãn cơn giận”.

Trong mọi tình huống khi giao tiếp dù trực tiếp hay gián tiếp chỉ nói vừa đủ nghe, trả lời đầy đủ, ngắn ngọn đi thẳng vào vấn đề, luôn biết chú ý lắng nghe mỗi khi thủ trưởng đơn vị, đồng chí, đồng nghiệp, cũng như nhân dân trao đổi công việc; hay trong công tác tuyên truyền quản lý bảo vệ rừng nên tạo được sự gần gũi, gắn bó, liên hệ chặt chẽ để đem lại hiệu quả trong công việc.

Câu chuyện thứ hai : Chuyện đạo đức ăn cơm

Một chiến sĩ bảo vệ Bác, sau này được phong quân hàm cấp tướng, có lần nói rằng: Bác thường dạy quân dân ta "Cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư”, Bác dạy phải làm gương trước. Bác dạy phải nêu cao đạo đức cách mạng. Có cán bộ nghĩ rằng "đạo đức” cách mạng là để áp dụng trong công tác thôi. Bản thân tôi, được gần Bác thấy ngay trong khi ăn cơm. Bác cũng đã dạy cho chúng tôi thế nào là "đạo đức".

Thứ nhất, Bác không bao giờ đòi hỏi là Chủ tịch nước phải được ăn thứ này, thứ kia. Kháng chiến gian khổ đã đành là Bác sống như một người bình thường, khi hoà bình lập lại có điều kiện Bác cũng không muốn coi mình là vua có gì ngon, lạ, là cống hiến.

Thứ hai, món ăn của Bác rất giản dị, toàn các món dân tộc, tương cà, cá kho....thường là chỉ 3 món trong đó có bát canh, khá hơn là 4, 5 món thôi...

Thứ ba, Bác thường bảo chúng tôi, ăn món gì cho hết món ấy, không đụng đũa vào các món khác. Gắp thức ăn phải cho có ý. Cắt miếng bơ cũng phải cho vuông vức.

Nhớ lần đi khu 4, đồng chí bí thư và chủ tịch Quảng Bình ăn cơm với Bác, trong mâm có một bát mắm Nghệ hơi nhiều. Bác dùng bữa xong trước, ngồi bên mâm cơm. Hai cán bộ tỉnh ăn tiếp rồi buông đũa. Bác nhìn bát mắm nói:

- Hai chú xẻ bát mắm ra, cho cơm thêm vào ăn cho hết.

Hai quan đầu tỉnh đành phải ăn tiếp vừa no, vừa mặn.... Chiều hôm đó, hai đồng chí đưa Bác đi thăm bờ biển, trời nắng, ăn mặn nên khát nước quá.

Lần khác, một cán bộ ngoại giao cao cấp người Hà Tĩnh được ăn cơm với Bác, đã gắp mấy cọng rau muống cuối cùng vào bát tương ăn hết. Tưởng là đã hoàn thành nhiệm vụ nào ngờ Bác lại nói:

- Tương Nghệ đồng bào cho Bác, ngon lắm. Cháu cho thêm ít cơm vào bát, quẹt cho hết....

Thứ tư, có món gì ngon không bao giờ Bác ăn một mình, Bác sẻ cho người này, người kia rồi sau cùng mới đến phần mình, thường là phần ít nhất. Ăn xong thu xếp bát đũa gọn gàng, để đỡ vất vả cho người phục vụ.

Thứ năm, tôi có cảm giác là đôi khi ăn cơm có những giây phút Bác cầm đôi đũa, nâng bát cơm. Bác như tư lự về điều gì đó. Tưởng như Bác nghĩ đến đồng bào, cụ già, em bé đói rách ở đâu đâu. Tưởng như Bác nhớ lại những ngày lao động ở xứ người kiếm từng mẩu bánh để ăn, để uống, để làm cách mạng... Hay là Bác lại nghĩ đến những lần tù đày không có gì ăn. Thật khó hiểu mà càng khó hiểu, tôi lại càng thương Bác quá, thương quá.

Qua câu chuyện Đạo đức ăn cơm vừa thể hiện, tôi nghĩ đến một nhân cách vĩ đại ở Hồ Chủ Minh, đó là một sự  thống nhất giữa tư tưởng và hành động, sự thống nhất giữa hoạt động và nhân cách chính trị với thái độ rất giản dị, khiêm tốn, cần kiệm. Để học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh không chỉ dừng lại ở lời nói mà thể hiện bằng những việc làm cụ thể thiết thực hàng ngày chứ không phải hình thức. Các cơ sở đều thực hiện theo phương châm dù là việc nhỏ nhất tiết kiệm được thì phải cố tiết kiệm, việc gì có lợi cho cơ quan, đơn vị, địa phương thì chúng ta nên làm.

        Câu chuyện thứ ba: Chiếc đồng hồ

Năm 1954, các cán bộ tham gia cải cách ruộng đất đang dự hội nghị tổng kết ở Hiệp Hòa (Hà Bắc) để rút kinh nghiệm làm tốt đợt mới ở vùng giải phóng, thì có lệnh Trung ương rút bớt một số người đi học lớp tiếp quản thủ đô. Ai nấy đều háo hức muốn đi. Nhất là những người quê Hà Nội. Bao năm xa nhà, nhớ Thủ Đô, nay được dịp về công tác, anh em bàn tán rất sôi nổi. Nhiều người đề nghị cấp trên chiếu cố nỗi niềm riêng đó và cho được toại nguyện. Tư tưởng cán bộ dự hội nghị có chiều phân tán… Ban lãnh đạo ít nhiều thấy khó xử.

          Giữa lúc đó thì Bác Hồ đến thăm hội nghị. Hôm đó giữa mùa thu, nhưng trời vẫn còn nóng. Bác bước lên diễn đàn, mồ hôi ướt đầm hai bên vai áo nâu của Bác…Khi tiếng vỗ tay đã ngớt, Bác hiền từ nhìn khắp hội trường và nói chuyện về tình hình thời sự. Nói đến nhiệm vụ của toàn Đảng trong lúc này, Bác bỗng rút trong túi áo giơ ra một chiếc đồng hồ quả quýt và hỏi:

          - Các chú có trông thấy cái gì đây không ?

          Mọi người đồng thanh:

          - Cái đồng hồ ạ.

          - Thế trên mặt đồng hồ có những chữ gì ?

          - Có những chữ số ạ.

          - Những cái kim ngắn, kim dài để làm gì ?

          - Để chỉ giờ, chỉ phút ạ.

          - Cái máy bên trong dùng để làm gì ?

          - Để điều khiển cái kim chạy ạ.

          Bác mỉm cười, hỏi tiếp:

          - Thế trong cái đồng hồ, bộ phận nào là quan trọng ?

          Mọi người còn đang suy nghĩ thì Bác lại hỏi:

          - Trong cái đồng hồ, bỏ một bộ phận đi có được không ?

          - Thưa không được ạ.

          Nghe mọi người trả lời, Bác bèn giơ cao chiếc đồng hồ lên và kết luận:

          - Các chú ạ, các bộ phận của một chiếc đồng hồ cũng ví như các cơ quan của một Nhà nước, như các nhiệm vụ của cách mạng. Đã là nhiệm vụ của cách mạng thì đều là quan trọng, đều cần phải làm. Các chú thử nghĩ xem: trong một chiếc đồng hồ mà anh kim đòi làm anh chữ số, anh máy lại đòi ra ngoài làm cái mặt đồng hồ…cứ tranh nhau chỗ đứng như thế thì có còn là cái đồng hồ được không?

          Chỉ trong ít phút ngắn ngủi, câu chuyện chiếc đồng hồ của Bác đã khiến cho ai nấy đều thấm thía, tự đánh tan được những suy nghĩ riêng tư vô lý.

Qua mẩu chuyện trên, ta có thể rút ra được rất nhiều điều có ý nghĩa:

Trong mỗi cơ quan, đơn vị: mỗi cá nhân được phân công một nhiệm vụ và có bổn phận làm tròn trức trách, nhiệm vụ được giao, có như vậy thì mới tạo nên hiệu quả chung của cả tập thể cơ quan, đơn vị. Cần phải hiểu rằng việc phân cấp các chức danh, chức vụ trong cơ quan, đơn vị nhằm phân biệt nhiệm vụ, quyền hạn mà bản thân mỗi cá nhân phải thực hiện khi đảm nhận chức trách đó.

Việc suy bì, tính toán hơn thiệt về quyền lợi, trách nhiệm trong khi thực hiện nhiệm vụ, hoặc hành vi lánh nặng tìm nhẹ, suy nghĩ quan liêu, cục bộ… sẽ dễ dẫn đến sự mất đoàn kết trong nội bộ, từ đó sẽ ảnh hưởng đến kết quả thực hiện nhiệm vụ chung của cả đơn vị. Ngược lại nếu các cá nhân trong một tập thể nhận thức được vai trò, chức trách của mình và cố gắng thực hiện tốt nhiệm vụ được phân công, bất kể là ở vị trí Thủ trưởng hay nhân viên, tất cả đều nhắm tới một mục tiêu chung của đơn vị thì hiệu quả công tác chắc chắn đạt kết quả cao.

Trong xã hội: Bằng những đặc điểm riêng của mình mà các ngành, các cấp… khác nhau tạo nên một bức tranh xã hội phong phú. Hãy thử tưởng tượng nếu tất cả mọi người đều đi làm công nhân hết thì lấy đâu ra người nông dân để trồng trọt, chăn nuôi tạo ra lương thực, thực phẩm nuôi sống xã hội, nếu ai cũng muốn làm kỹ sư thì lấy đâu ra thợ để thực hiện những việc thủ công… Những nét riêng đó kết lại với nhau tạo thành một xã hội hoàn chỉnh.

Trong công tác Mặt trận: các giai tầng, các ngành, các giới, các dân tộc – tôn giáo trong xã hội đều có đặc điểm riêng. Người làm công tác Mặt trận cũng giống như người thợ sửa đồng hồ, phải biết gắn kết những đặc điểm riêng lại để tạo nên một khối thống nhất thực hiện nhiệm vụ chính trị thông qua các phong trào hành động cách mạng tại đơn vị, địa phương. Có như vậy thì “cái đồng hồ” do Mặt trận làm ra sẽ chạy tốt, phục vụ cho xã hội một cách có hiệu quả nhất.

           4. Những suy nghĩ, liên hệ bản thân qua quá trình tìm hiểu và vận dụng trong thực tế công tác hiện nay

Hiện nay đất nước ta đang đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hóa và đổi mới đất nước theo hướng tích cực, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, thì việc học tập, rèn luyện tư tưởng đạo đức, lối sống và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là một việc làm hết sức quan trọng. Bởi vì, tư tưởng đạo đức của chủ tịch Hồ Chí Minh luôn là một nền tảng tinh thần xã hội, là động lực vượt qua khó khăn thách thức để tiến lên, do đó đang đặt ra những yêu cầu, nhiệm vụ và thách thức mới, đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức phải có những nhận thức mới cho phù hợp với yêu cầu của thực tiễn, phải nêu cao ý thức tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện trong thực tiễn, để nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ, tri thức khoa học cần thiết và phẩm chất đạo đức, lối sống, phương pháp và tác phong công tác đáp ứng đòi hỏi ngày một cao hơn của tình hình, nhiệm vụ mới.

Học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác theo tôi mỗi chúng ta cần thực hành đạo đức qua nhiều mối quan hệ: Với chính mình phải thực hành cần, kiệm, liêm, chính; với Tổ quốc, với nhân dân thì thực hành đạo lý “Trung với nước, hiếu với dân”; với gia đình, bạn bè, xã hội phải yêu thương con người, sống có tình, có nghĩa; với nhân loại là tinh thần quốc tế trong sáng, thủy chung. Với thực tế công tác hiện nay, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về đạo đức công vụ, bản thân tôi:

Luôn gương mẫu thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư: Lao động cần cù, chuyên cần, siêng năng; lao động có kế hoạch, sáng tạo, có năng suất cao; lao động với tinh thần tự lực cánh sinh, không ỷ lại, không dựa dẫm; xác định lao động là nghĩa vụ thiêng liêng, là nguồn sống, nguồn hạnh phúc; làm việc thì phải tập trung thì hiệu quả mới cao hẹn dân để giải quyết công việc thì phải đến đúng giờ không được để dân chờ. Thực hiện tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thì giờ, tiết kiệm tiền của cơ quan, của dân, của nước và của bản thân mình: nâng cao hiệu suất, hiệu quả công việc để tiết kiệm được sức lao động đối với mỗi công việc; sắp xếp phù hợp, có tính khoa học để tránh lãng phí thời gian; tiết kiệm các khoản như: điện, nước, vật dụng văn phòng phẩm trong cơ quan.., không xa xỉ, không hoang phí, không bừa bãi, phải biết cách chi tiêu hợp lý, sử dụng đúng mục đích quy định các khoản chi tiêu của đơn vị; rút bớt hết những gì tiêu dùng không cần thiết; phải tiết kiệm từ cái to đến cái nhỏ, nhiều cái nhỏ cộng lại thành cái to); không phô trương hình thức, không liên hoan, chè chén lu bù. Liêm tức là “luôn luôn tôn trọng giữ gìn của công và của dân”; không xâm phạm tiền của, của nhân dân; phải trong sạch, không tham lam; không tham địa vị; không tham tiền tài; không ham người tâng bốc mình; quang minh chính đại, không bao giờ hủ hóa; không tham ô, tham nhũng, tránh xa với những cám dỗ, ham muốn tự tư, tự lợi trong công việc được giao; không sử dụng mánh khóe, che đậy để moi móc kinh phí, tài sản của cơ quan đơn vị để làm của riêng; không được trù dập, hận thù với những người thẳng thắn đấu tranh, phê bình. Chính, “nghĩa là không tà, thẳng thắn, đúng đắn”. Đối với mình: không tự cao, tự đại, luôn chịu khó học tập cầu tiến, luôn tự kiểm điểm để phát triển điều hay, sửa đổi điều dở của bản thân mình; không nịnh hót người trên, không xem khinh người dưới, luôn giữ thái độ chân thành, khiêm tốn, đoàn kết, thật thà, không dối trá, lừa lọc; để việc công lên trên, lên trước việc tư, việc nhà. Chí công vô tư “Đem lòng chí công vô tư mà đối với người, với việc”. Bản thân khi làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước; phải đặt lợi ích tập thể cơ quan đơn vị, Nhà nước lên trên, lên trước; phải học Bác là “khi hưởng thụ thì mình nên đi sau”; phải “lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ”.

Những quan điểm của Bác về việc rèn luyện, tu dưỡng đạo đức dành cho cán bộ, đảng viên vẫn còn nguyên ý nghĩa, giá trị đối với đội ngũ công chức chúng ta ngày nay. Rèn luyện bản thân theo bốn chữ Cần, Kiệm, Liêm, Chính, chí công vô tư người công chức sẽ trở thành có tư cách đạo đức sáng trong, thực sự trở thành con người cách mạng, thực tâm phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân và đồng thời, đem lại hạnh phúc cho chính bản thân mình.

Bản thân phải có tinh thần trách nhiệm cao với công việc: Theo tôi vinh danh của cơ quan, đơn vị là vinh dự cho bản thân tôi và gia đình. Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Kon Plong có hoàn thành được nhiệm vụ chính trị hay không, thì mỗi người phải làm tốt nhiệm vụ được phân công phụ trách. Với nhiệm vụ được phân công phụ trách phải luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm để hoàn thành nhiệm vụ; mọi việc làm đều phải xem xét tỷ mỷ, chính xác, khoa học, khách quan; dù việc nhỏ hay việc lớn đều phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, phải làm cho tốt từ những việc nhỏ đến việc lớn; đặc biệt không được làm đối phó, làm cho xong chuyện, không trông chờ, ỷ lại; không có tư tưởng dễ làm khó bỏ, công việc dù khó bao nhiêu cũng phải tìm tòi, học hỏi, nghiên cứu làm cho được; làm việc phải kịp thời, việc hôm nay chớ để ngày mai.

 Chấp hành nghiêm kỷ luật và có tinh thần sáng tạo trong thi hành công vụ: chấp hành những nội quy, quy chế quy định của đơn vị, ngành và của tổ chức; đảm bảo thời gian làm việc theo quy định, không đi muộn về sớm; khi thi hành công vụ phải mặc trang phục chỉnh tề, mang phù hiệu, bảng tên; giữ tác phong làm việc nghiêm túc, đứng đắn; không sách nhiễu, cửa quyền, hách dịch, vụ lợi. Sáng tạo nghiên cứu điều kiện sinh hoạt, tập tục của đồng bào dân tộc thiểu số để làm công tác tuyên truyền cho hiệu quả; nghiên cứu đề xuất biện pháp, giải pháp ngăn chặn phá rừng trái phép làm nương rẫy, khai thác rừng trái phép.

 Có ý chí cầu tiến bộ, luôn luôn phấn đấu trong công việc: Bản thân phải phấn đấu, rèn luyện, học tập suốt đời để nâng cao trình độ về mọi mặt. Cần lấy câu nói của V.I.Lênin để phấn đấu rèn luyện và học tập: “Học, học nữa, học mãi”. Suốt đời chăm chỉ học tập, học ở nhà trường, học từ đồng chí đồng đội, học trong cuộc sống. Tập trung học tập để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, học điều hay lẽ phải trong đối nhân xử thế, học xây dựng mối đoàn kết. Đặc biệt học phải đi đôi với hành; học cái hay sửa chữa cái dở.

Có tinh thần thân ái, hợp tác với đồng nghiệp trong thực hiện công việc: Khi giao tiếp, tiếp xúc với nhân dân cũng như với đồng nghiệp luôn có thái độ lễ phép, khiêm tốn, lịch sự, hòa nhã, văn minh, tôn trọng đồng nghiệp; giao tiếp phải chuẩn mực, rõ ràng, mạch lạc; giải thích và hướng dẫn tận tình những thắc mắc được hỏi; phải lắng nghe ý kiến của đồng nghiệp; công bằng, vô tư, khách quan khi nhận xét, đánh giá; thực hiện dân chủ và đoàn kết nội bộ; có tác phong lịch sự; giữ gìn uy tín, danh dự cho cơ quan, tổ chức, đơn vị và đồng nghiệp; thân ái với nhau, nhưng không che đậy những điều dở; không nên tránh giành ảnh hưởng của nhau; không nên ghen ghét đố kỵ và khinh kẻ không bằng mình; bỏ lối hiếu danh, hiếu vị. Nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của dân, sự cực khổ của dân; hiểu tâm lý của dân, học sáng kiến của dân. Nhưng có những việc dân không muốn mà phải làm như xử lý vi phạm, cưỡng chế, những việc ấy phải giải thích cho dân rõ; phải tôn kính dân, phải làm cho dân tin, phải làm gương cho dân; muốn cho dân phục phải được dân tin, muốn cho dân tin phải thanh khiết. 

Để góp phần đẩy mạnh Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, tôi nhận thấy rằng nên đặc biệt quan tâm phát hiện, biểu dương điển hình tiên tiến, nhân tố mới, người tốt, việc tốt, sáng kiến trong công việc; nét đẹp đời thường, nét đẹp trong cuộc sống hàng ngày, để “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”. Trong Cuộc vận động nên coi việc rèn luyện đạo đức công vụ là thước đo đối với cán bộ công chức, viên chức, đảng viên, đoàn viên. Bất kỳ ai có những việc làm tốt thể hiện được đạo đức của người Việt Nam, thì tùy theo mức độ mà biểu dương, khen thưởng, tuyên truyền và nhân rộng. Trong điều kiện mới, với những thời cơ và vận hội đang mở ra trước mắt, tuy nhiên còn không ít khó khăn, thách thức song bản thân tôi đặt niềm tin tưởng tuyệt đối vào những chủ trương đường lối đúng đắn mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn.

Đất nước ta, dân tộc ta thật hạnh phúc khi có một vị lãnh tụ cách mạng vĩ đại, một bậc đại trí, đại nhân, đại dũng là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người đã để lại cho muôn đời sau một tấm gương đạo đức mà mỗi khi ta soi vào đấy là thấy tâm hồn ta cần phải trong sáng hơn, hành vi của ta tốt đẹp hơn và con người của ta cần nâng cao hơn. Bởi vì tấm gương của một bậc vĩ nhân nhưng lại rất đỗi bình dị, rất đỗi đời thường mà bất kỳ ai, bất kỳ một cơ quan, một đơn vị nào cũng đều có thể học tập và noi theo để tự hoàn thiện mình.

Tiếp nối truyền thống đạo đức của dân tộc và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về công vụ. Tôi đã và đang không ngừng rèn luyện để có được những phẩm chất đạo đức công vụ không thể thiếu của một người công chức. Đó là một nhiệm vụ vô cùng cao cả và thiêng liêng, chính vì thế tôi luôn cố gắng rèn mình, sửa mình từ lời nói, cử chỉ, hành động cho đến những việc làm để có thể nêu gương tốt trước cơ quan, tổ chức, đơn vị mà mình đang công tác.

Có thể nói cuộc đời và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đã đi vào lịch sử và đời sống tâm hồn dân tộc Việt Nam. Đó chính là chất người cộng sản toả ánh hào quang soi đường chỉ lối cho mọi thế hệ người Việt, cho tôi và cho tất cả chúng ta.